Vahdettin Işık, ‘Türk Düşüncesinde Ä°stikamet Arayışı’nı anlattı

Ä°bn Haldun Üniversitesi Medeniyetler Ä°ttifakı Enstitüsü Müdürü Dr. ÖÄŸr. Üyesi Vahdettin Işık, 'Türk DüÅŸüncesinde Ä°stikamet Arayışı' baÅŸlıklı çevrim içi bir konuÅŸma yaptı.SavaÅŸ C. Tali'nin yönettiÄŸi 'Kitabiyat' programı, Ä°bn Haldun Üniversitesi Sanat, Kültür ve Spor Daire BaÅŸkanlığı'nın YouTube hesabında canlı yayınlandı.Ä°slam düÅŸüncesini 6 dönemde incelediklerini anlatan Işık, Hz. Peygamber'in vefatıyla baÅŸlayan 2. dönemle 19. yüzyılın ikinci çeyreÄŸinde baÅŸlayan 5. dönemi birbirine benzettiÄŸini söyledi.Işık, 'Tedvin' olarak da adlandırılan 2. dönemde ortaya koyulan ilimlerin çaÄŸdaÅŸ Ä°slam düÅŸüncesinin oluÅŸmaya baÅŸladığı 19. yüzyıla kadar Müslümanların karşılaÅŸtıkları sorunları çözmede yeterli görüldüÄŸünü belirterek, 'Diyelim ki Ä°mam-ı Azam'ın ya da Ä°mam Malik'in yöntemini kullanarak insanlar sorunları çözdüler. Ä°limleri tedvin etmiÅŸlerdi, sistemleÅŸtirmiÅŸlerdi. ÖrneÄŸin tefsir usulüyle hareket ettiklerine, fıkıh usulüyle hareket ettiklerinde kendi mezhep iliÅŸkileri çerçevesinde sorunlarını çözdüler. Ancak 19. yüzyıla gelindiÄŸinde tekrar yeni bir durum doÄŸdu. Eski düÅŸünme biçimleri, kurumlar, kavramlar ve metotlarla karşılaşılan yeni durumun ihtiyaçlarını karşılanamaz, çözülemez hale geldi.' deÄŸerlendirmesini yaptı.Avrupalı devletlerin saldırgan, iÅŸgalci ve sömürgeci siyasetinin yol açtığı askeri, iktisadi ve siyasi güç kaybını durdurmak için 19. yüzyılda Ä°slamcılık baÄŸlamında yeni dinamiklerin ortaya çıktığını aktaran Işık, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü: 'Bizim iç dinamiklerimizle, dış dinamiklerimizin karşılaÅŸtığı yerde meselelerimizi bu baÄŸlamda inÅŸa ettik. Neydi o baÄŸlam? Dışarıda bir meydan okuma var. Dünyayı sömürgeleÅŸtiren bir Avrupa var ve bu Avrupa özellikle üç alanda kendi dışındaki dünyayı ve Müslümanları nüfuz altına almıştı. 19. yüzyıl Müslümanlar açısından Batı'nın küresel bir iktidar merkezi olması, Ä°slam'ın küresel bir iktidar odağı olmaktan uzaklaÅŸtırılması demektir.Bu uzaklaÅŸmada Batı nüfuzu üç alanda geçekleÅŸti. Birincisi iÅŸgaller, Avrupa kendi dışındaki dünyayı iÅŸgal ediyor. En yakın muhatabı ve sınır komÅŸusu olan Ä°slam dünyasını da iÅŸgal ediyor. Sırat-ı Müstakim dergisindeki rakamlara göre söylüyorum, 350 milyon Müslümanın 150 milyonu sadece Ä°ngiliz sömürgesi. Ä°slam Ümmeti sömürgeleÅŸtirilmiÅŸ, iÅŸgale uÄŸramış. O güç sizin idari, iktisadi, siyasi kurumlarınıza yenilenmelerinize, iÅŸleyiÅŸinize müdahale ediyor.'Bu müdahalelerin sonucu olarak bazı anlaÅŸmaları imzalamaya mecbur kalındığı bilgisini paylaÅŸan Işık, 'Paris Konferansı'nın en önemli gündemi Avrupa uyum süreci. Osmanlı üstünlükten vazgeçmiÅŸ eÅŸit statülü bir Avrupa devleti hukukuna tabi olmaya çoktan razı, yeter ki Avrupalılar lütfedip kendisine eÅŸit statülü bir devlet kabul etsinler.' diye konuÅŸtu.Avrupa'ya uyum saÄŸlanmaya çalışılan bu sürecin temelde üç ilke üzerine kurulu olduÄŸunu dile getiren Işık, 'Birincisi, savaÅŸmama siyaseti, yani bu anlaÅŸmaya dahil olan ülkeler birbiriyle savaÅŸmayacaklar. Ä°kincisi sınırların deÄŸiÅŸmezliÄŸi ilkesi, eÄŸer siz oraya girerseniz sınırlarınızı korumuÅŸ olacaksınız, iÅŸgale maruz kalmayacaksınız. Bunların ikisi Osmanlı'nın kendi bekasını temin etmek için kritik öneme sahip. Üçüncüsü aslında Osmanlı'nın aleyhine bir madde ama Osmanlı ona çoktan razı. O da malların serbest dolaşımı yani serbest liberal ekonominin bir anlamda zeminini arıyorlar. Avrupalı devletlerin teknolojik imkanlarıyla üretim kapasitesiyle yarışamayacağız ama buna çoktan razıyız.' deÄŸerlendirmesini yaptı.Işık, bu süreçte yeni bir dil ve yeni bir kavramsal çerçeveyle muhataplarının anlama ihtiyacını ortaya çıktığını belirterek, 'Müslümanlar bu yenilgi asrında hem kendilerini hem de muhatabı olan Avrupalıları, Batılıları, ehl-i kitabı yeniden tanıma ve tanımlama ihtiyacı duydular.' dedi.???????

Bir önceki yazımız olan Nevşehir Belediye Başkanı Savran, 50 kişiye sıcak hava balon turu hediye edecek başlıklı makalemizde Kayaşehir, Kültür Sanat ve Medya hakkında bilgiler verilmektedir.