Osmanlı mirası Kasr-ı Hümayun Sarayı ihtişamıyla yıllara meydan okuyor

Kocaeli'de, Sultan Abdülaziz döneminde son halini alan ve Atatürk'ün gazetecilerle bir araya gelerek cumhuriyet fikrini paylaÅŸtığı yer olarak da bilinen Kasr-ı Hümayun Sarayı, ihtiÅŸamıyla yıllara meydan okuyor.Deprem ve yangın gibi birçok badire atlatarak bugüne ulaÅŸan saray yapısı, Osmanlı padiÅŸahlarına hizmet vermesinin yanı sıra Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve Fransız yazar Claude Farrere gibi tarihi isimleri ağırlamasıyla biliniyor.Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, AA muhabirine, 'Küçük Saray', 'Av Kasrı' ve 'Hünkar KöÅŸkü' olarak da bilinen Kasr-ı Hümayun'un, Ä°stanbul dışındaki tek saray yapısı olduÄŸunu söyledi.Saray müzenin tarihi hakkında bilgi veren Gedük, yapının ilk olarak 4. Murat döneminde ahÅŸap olarak inÅŸa edildiÄŸini ancak deprem ve yangın gibi afetler sonucunda tekrar yapıldığını belirtti.Gedük, son halini Sultan Abdülaziz döneminde alan yapının mimarının Garabet Amira Balyan olduÄŸunu dile getirerek, 'Yapı, 19. yüzyıl BatılılaÅŸma dönemi sivil mimarlık örneklerinin tipik özelliÄŸini yansıtmaktadır. Mimari süslemesinde dönemin barok ve ampir üsluplarının etkisi açık ÅŸekilde hissedilmektedir.' diye konuÅŸtu.Yapıda, iç süslemeleriyle deÄŸerlendirdiÄŸinde eklektik bir üslubun söz konusu olduÄŸuna dikkati çeken Gedük, ÅŸöyle devam etti: 'Kasr-ı Hümayun, birçok kaynakta 2 katlı kagir bina olarak geçse de küçük bir bodrum katı da mevcut olup dikdörtgen planlıdır. Yapının güney cephesinde giriÅŸ aksı ortada vurgulanmıştır. Ä°ki katlı, giriÅŸ cephesi mermer kaplıdır. Zemin kat ve üst kat ortalarında yuvarlak madalyonlarla hareketlendirilmiÅŸtir. Batı cephesinin görünümü ise daha sadedir. Yapının pencereleri ince uzun formda düzenlenmiÅŸ olup, iç mekanın aydınlatılmasını yeterli derecede saÄŸlamaktadır.''Ä°ç süslemelerini yapan Bezirciyan baÅŸarısından dolayı saray nakkaşı oldu'Yapının iç süslemesini 1858 yılında yapan Sepon Bezirciyan'ın, gösterdiÄŸi baÅŸarıdan dolayı saray nakkaşı olduÄŸunu anlatan Gedük, 'Bezirciyan'ın adı Dolmabahçe Sarayı'nın iç dekorasyonunu yapan sanatçılar arasında da geçmektedir. Yapının bezemelerinin onarım geçirdiÄŸi ve tavan süslemelerinin Fransız ressam Sasson tarafından sıva üzerine yaÄŸlıboya olarak yapıldığı da belirtilmektedir.' dedi. Yapının tavanındaki figürlerde Türk bayrağı, gücü sembolize eden savaÅŸ aletleri, dengeyi temsil eden terazi, müzik aletleri ile Sultan Abdülaziz'in tuÄŸrasına da yer verildiÄŸini belirten Gedük, bunun dışında süslemelerde genellikle kıvrık dal motifleri, Rumi, çiçek, meyve, manzara, natürmort ve hayvan tasvirli kompozisyonların kullanıldığını kaydetti.Gedük, yapının 1967'ye kadar Vilayet ve Ziraat Odası, bu tarihten sonra Ä°zmit Müzesi, 16 Ocak 2007'den beri de saray müze olarak hizmet verdiÄŸini ifade etti.'Atatürk burada gazetecilerle toplantı gerçekleÅŸtirdi'Kasr-ı Hümayun'un önemli bir toplantıya da ev sahipliÄŸi yaptığına iÅŸaret eden Gedük, ÅŸöyle konuÅŸtu: 'KurtuluÅŸ Savaşı kazanılmış fakat henüz cumhuriyet ilan edilmemiÅŸti. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kasr-ı Hümayun'da 16 Ocak 1923'te gazetecilerle bir toplantı gerçekleÅŸtirdi. Toplantı saat 21.30'da baÅŸlayıp sabaha kadar sürdü. Toplantıya, KurtuluÅŸ Savaşı boyunca yazılarıyla, yaptıkları haberlerle Milli Mücadele'ye büyük katkılar sunan gazeteci ve yazarları davet etti, onların fikirlerini aldı ve 29 Ekim'de ilan edilecek cumhuriyet rejimi fikrinin halkla buluÅŸmasını saÄŸladı.'Gedük, bu toplantının Erzurum ve Sivas kongreleri kadar önemli olduÄŸunu vurgulayarak, 'Kongrelerde Milli Mücadele'ye iliÅŸkin kararlar alınmış, Ä°zmit toplantısında ise Türkiye'nin yeni rotası çizilmiÅŸ ve cumhuriyetin temelleri atılmıştır.' dedi.

Bir önceki yazımız olan Suriyeli anne, 2 yıldır göremediği çocuklarına Türkiye'de gözyaşları içinde kavuştu başlıklı makalemizde Adana, Kültür Sanat ve Suriye hakkında bilgiler verilmektedir.