Antik ÇaÄŸ’da kayaları oyup kanal yaparak ÅŸehre su getirmiÅŸler

Bilecik'te antik dönemde kayaların oyulmasıyla inÅŸa edildiÄŸi ve Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar kullanıldığı belirlenen su yolu, kalıntılarıyla varlığını sürdürüyor.Selöz köyü civarındaki Kalderek Deresi'nden çıkan 'Beylik Suyu'nun kent merkezine taşındığı havza, kayalardaki oymalar, bent ve kemerleriyle dikkati çekiyor.Kentte 19. yüzyılda önemli bir geçim kaynağı olan koza iÅŸletmelerinde ipek iÅŸlemede de yararlanılan kaynağın 1925 yılında döküm borularla taşınmaya baÅŸlanmasıyla antik su yolu iÅŸlevini yitirdi.Bilecik Åžeyh Edebali Üniversitesi (BÅžEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Doç. Dr. Refik Arıkan, AA muhabirine, Selöz köyünün kent merkezine 5 kilometre uzaklıkta bulunduÄŸunu söyledi.Kalderek Deresi'nden saÄŸlanan içme suyunun antik dönemde kayaların oyulması suretiyle ÅŸehir merkezine taşındığını tespit ettiklerini belirten Arıkan, ÅŸöyle konuÅŸtu: 'Burada Angelakoma adlı büyük bir antik kentten bahsediyoruz. Muhtemelen su kaynağı bu antik kente aitti. Sarnıçlar vasıtasıyla su çıkarılıyordu. Bölgede kurulan deÄŸirmenlerde atların sulanması da bu su bentleriyle yapılmaktaydı. Tamamen insan gücüne dayanan, makineleÅŸmenin olmadığı o yıllarda, kayaları tıraÅŸlamak ve içine bir su kanalı açmak gerçekten çok zor olmalı. Bu bize ÅŸunu hatırlatmalı; su, kolay elde ettiÄŸimiz bir ÅŸey deÄŸil ve bugün de çok kolay tüketmemeliyiz. Antik çaÄŸlardan gelen gelenek günümüze kadar da devam etmiÅŸ. Burada 1925 yılında döÅŸenmiÅŸ dökme borularla ÅŸehre modern dönemde de su taşındığını görüyoruz.'Arıkan, bölgedeki kalıntı ve yapıların, suyun ne kadar deÄŸerli olduÄŸunu gösterdiÄŸini vurguladı.'Kente taşınan su, ipek üretimi ve iÅŸlemeciliÄŸinde de kullanıldı'Bilecik'in, Osmanlı döneminde halkın geçim kaynaklarından ipek üretimi ve iÅŸlemeciliÄŸinin en önemli merkezlerinden bir olduÄŸunu dile getiren Arıkan, 'Bilecik'te koza tesisi var. Tesiste çok su lazımdı ve bu Beylik Suyu aynı zamanda o tesisinin iÅŸlemesi için de kullanıldı. GeçmiÅŸten günümüze kadar ulaÅŸan bir kullanım alanı vardı suyun. Teraziyle getirilen su, kemerle karşıya geçirilmiÅŸ ve su kemerinin ne kadar eski olduÄŸunu fosilleÅŸmiÅŸ aÄŸaçlardan, Roma harcından yapıldığını anlayabiliyoruz.' deÄŸerlendirmesinde bulundu.Arıkan, Beylik Suyu Havzası'nda önemli mimari yapıların bulunduÄŸunu aktardı.Özellikle Kalderek Deresi üzerinde bulunan iki gözlü sivri kemerin dikkati çektiÄŸine deÄŸinen Arıkan, 'Bu kemerin, antik su kemerlerinden iÅŸleyiÅŸ bakımından da farklı olduÄŸu görülmektedir. Üzerinde iki su yolunun olması ve ortasında da tarlalara giden insanların geçebilmesi için patika yol döÅŸenmesi bu farklılıklardandır.' dedi.Doç. Dr. Arıkan, suyun tüm medeniyetler için gerekli ve deÄŸerli olduÄŸunu belirtti.Eski medeniyetlerin suyu elde etmek için büyük çabalar harcadığına iÅŸaret eden Arıkan, 'Bugün evimizde açtığımız musluktan su geldiÄŸinde çok kolaylıkla bunu tüketiyoruz ama eski dönemlerde, antik dönemlerde insanların suya ulaÅŸması bu kadar kolay deÄŸildi.' ifadesini kullandı.

Bir önceki yazımız olan GAZİANTEP - Üniversiteli kuyumcu hem öğrenci hem çırak yetiştiriyor başlıklı makalemizde Gaziantep, Gaziantep Üniversitesi ve Kültür Sanat hakkında bilgiler verilmektedir.